کُشنده ترین سرطان ها در ایران را بشناسید

آفتاب نیوز :

 سرطان از جمله بیماری های شایع است که تاکنون افراد زیادی را سرتاسر جهان درگیر خود کرده است.

سرطان نوعی بیماری است که در آن، برخی از سلول های بدن بدون توقف شروع به تقسیم شدن می کنند و به بافت های اطراف گسترش می یابند. 

با توجه به اینکه سلول های سرطانی در کدام نقطه از بدن آغاز شوند، انواع مختلفی از سرطان را خواهیم داشت که هر کدام به تناسب وضعیت، روش درمانی مختص خود را دارند.

سرطان از آن دسته بیماری هایی است که از یک نقطه در بدن آغاز شده و در صورت تشخیص دیرهنگام، می تواند تمامی بدن فرد را درگیر نماید. 

اگر چه نام این بیماری، همواره وحشت و ترس زیادی را برای بیمار و خانواده وی به همراه دارد، اما خوشبختانه پیشرفت هایی که در راستای درمان سرطان در سال های اخیر رخ داده است، نقطه امیدی است برای غلبه بر آن. آنچه مهم است، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بیماری است.

در حالت نرمال، سلول های بدن رشد می کنند و تقسیم می شوند تا سلول های جدیدی را تشکیل دهند که بدن به آن ها نیازمند است. هنگامی که سلول ها پیر می شوند یا آسیب می بینند، آن ها می میرند و سلول های جدید جای آن ها را می گیرند. هنگامی که سرطان بروز می کند، این روند در هم می شکند و سلول های پیر و آسیب دیده، در حالی که باید بمیرند، زنده می مانند. این سلول های اضافی می توانند بدون توقف تقسیم شوند و ممکن است منجر به تشکیل تومور ها شوند.

بسیاری از سرطان ها تومور های جامد را تشکیل می دهند که توده ای از بافت هستند. سرطان خون، مانند لوسمی ها، تومور های جامد ایجاد نمی کنند.

معده؛ کشنده ترین سرطان در کشور

شهرام یوسفی سرطان معده را شایع ترین و کشنده ترین سرطان خصوصا در مردان ایرانی عنوان کرد.

این دانشیار رادیوانکولوژی از مهمترین ریسک فاکتور ها یا عوامل خطر بروز سرطان معده به تغییر سبک زندگی ایرانیان، افزایش مصرف فست فودها، استعمال دخانیات و الکل، ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری، مصرف غذا های نمک سود یا دودی شده دانست و گفت: افزایش مصرف فست فود ها به ویژه در مناطق شهری یک عامل هشدار است که باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان معده و بروز بیماری در سال های آتی می شود.

یوسفی با اشاره به فراگیری عفونت هلیکوباکترپیلوری در جمعیت زیادی از ایرانیان گفت: متاسفانه عفونت هلیکوباکترپیلوری در کشور ما فراوانی بالایی دارد و از مهم ترین عوامل یا ریسک فاکتور های ابتلا به سرطان معده به شمار می آید.

این دانشیار رادیوانکولوژی دانشگاه استعمال دخانیات اعم از سیگار و قلیان را از مهترین عوامل خطر در ابتلا به سرطان معده دانست و خاطرنشان کرد: این خطر در کمین خود فرد سیگاری ونزدیکانی است که دود سیگار را استنشاق می کنند.

وی با اشاره به اینکه سرطان معده بیشتر در دهه پنجم تا ششم زندگی مردان ایرانی ایجاد می شود، هشدار داد: متاسفانه در مورد سرطان معده روش غربالگری خاصی وجود ندارد و تنها توصیه این است که با مشاهده علامت های مشکوک گوارشی هر چه سریع تر برای پیگیری های لازم به متخصص مراجعه کنید.

این دانشیار دانشگاه سابقه خانوادگی، ایجاد مشکلات گوارشی مثل مشکل در بلع، احساس سیری زودرس، تهوع، نفخ، درد قبل و بعد از خوردن غذا را از نشانه های اولیه ابتلا به به سرطان معده عنوان کرد وگفت: به محض مشاهده این علامت ها برای بررسی بیشتر به متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش مراجعه کنید.

ریه؛ دومین سرطان کشنده در کشور

به گفته یوسفی هرچه بیماری در مراحل اولیه شناسایی شود، شانس بهبود وعلاج کامل بیمار بیشتر است.

عدنان خسروی، فوق تخصص آنکولوژی بیمارستان مسیح دانشوری نیز شایع ترین علت ایجاد سرطان ریه را مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دخانیات دانست و افزود: مصرف دخانیات از جمله سیگار، قلیان، تنباکو و تریاک مهمترین عامل بروز سرطان ریه است.

به گفته این فوق تخصص آنکولوژی دانشگاه آزبست ها یا پنبه نسوز و آلودگی هوا از دیگر علل ایجاد سرطان ریه هستند، پنبه نسوز یا آزبست در پشم شیشه، سیمان و سقف های سیمانی، لنت ترمز و لوله های انتقال آب و فاضلاب وجود دارد و می تواند انواع مختلفی از بیماری ها از جمله سرطان ریه را ایجاد کند.

وی خاطرنشان کرد: افرادی که با آزبست در تماس هستند نظیر شاغلان در معدن، کارخانه های نساجی، مکان هایی که از عایق استفاده می شود و کارخانه های کشتی سازی در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.

به گفته این دانشیار دانشگاه علامت ها و نشانه های سرطان ریه به صورت تنفسی یا سیستمیک در بیمار بروز می کند که مشکلات تنفسی شامل سرفه، خلط خونی، خس خس سینه، تنگی نفس و خشونت صدا از جمله آن است.

وی از نشانه های سیستمیک سرطان ریه به علایمی نظیر تب، کاهش وزن، درد قفسه سینه، درد استخوان ها، سردرد و اختلال در بلعیدن اشاره کرد که باید مورد توجه قرار گیرد.

خسروی در ادامه شیمی درمانی، رادیوتراپی و جراحی را از روش های درمانی این نوع سرطان ذکر کرد و گفت: اگر سرطان محدود به یک ریه بیمار باشد یعنی فقط یک ریه فرد درگیر شده و قابل جراحی به صورت کامل باشد، معمولا جراحی توصیه می شود.

وی در ادامه یادآورشد: در صورتی که دو ریه بیمار درگیر شده باشد، معمولا از شیمی درمانی و رادیوتراپی برای درمان بیمار استفاده می شود؛ البته اخیرا درمان های جدید ایمونوتراپی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

پروستات؛ پنجمین سرطان کشنده در کشور

از نظر متخصصان و طبق آمار سرطان پروستات پنجمین سرطان شایع و کشنده در کشور است.

محمد حسین سلطانی، متخصص ارولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: با توجه به اینکه سرطان پروستات، به عنوان یکی از شایع ترین سرطان ها در مردان بالای 70 سال شناخته می شود، مردان در سنین بالا، باید سالانه حداقل یکبار مورد غربالگری سرطان پروستات قرار گیرند.

 این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به رشد آرام سرطان پروستات افزود: اگرچنانچه این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود معمولا کشنده نیست و حتی از میزان مرگ پایینی نیز برخوردار است.

سلطانی تاکید کرد: اگر چنانچه این بیماری در سنین پایین تر تشخیص داده شود، طول عمر این بیماران به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت.

وی با بیان این که ریسک فاکتور های خاصی برای بروز سرطان پروستات وجود ندارد توضیح داد: بروز این سرطان دلیل خاصی ندارد و تقریبا علت بروز آن ناشناخته است و تنها علتی که شانس ابتلا به این سرطان را بالا می برد، عوامل ارثی و ژنتیکی است.

این دانشیار دانشگاه درباره روش های تشخیص این بیماری نیز توضیح داد: تست psa از جمله تست های غربالگری است که برای تشخیص این بیماری از سنین 50 سالگی انجام می شود و اگر چنانچه سابقه سرطان پروستات در خانواده درجه یک وجود داشته باشد هم توصیه می شود اولین تست های غربالگری از سنین 40 سالگی آغاز شود.

وی با بیان اینکه تست هایی همانند سونوگرافی معیاری برای تشخیص سرطان پروستات نیست، خاطرنشان کرد: سرطان پروستات به عنوان سرطان خاموش وپنهان شناخته می شود، معاینات بالینی نیز در تشخیص این سرطان کاربرد چندانی ندارد چرا که اگر پروستاتی تبدیل به سرطان شده باشد و در معاینه بالینی تشخیص داده شود، سرطانی بسیار پیشرفته است.

 استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مصرف برخی مواد غذایی مثل گوجه فرنگی و یا گیاهان دارویی در درمان و یا ابتلا به سرطان پروستات تاثیری ندارد، گفت: اطلاعاتی درباره این موضوع که این مواد غذایی و یا میزان مصرف این مواد چقدر باشد دردسترس نیست و این مطالب پایه و اساس علمی نداشته و این مطالب تعریف نشده است.

 وی تاکید کرد: راه پیشگیری خاصی برای عدم ابتلا به سرطان پروستات وجود ندارد و تنها راه تشخیص این بیماری در مراحل زودرس، تست های غربالگری است.

سلطانی درباره نشانه های اولیه این بیماری نیز توضیح داد: بخش عمده افرادی که مبتلا به سرطان پروستات می شوند هیچ علامت بالینی ندارند، ولی با کمک تست های غربالگری که دارای حساسیت های بالایی نیز هستند می توان این سرطان را تشخیص داد.

سلطانی با اشاره به روش های درمانی و دارویی سرطان پروستات خاطرنشان کرد: بر اساس نمونه برداری که در سرطان پروستات انجام شده تصمیم گیری می شود که برای بیماران چه درمان هایی انتخاب شود، بنابراین درمان ها یا بصورت اعمال جراحی هستند و یا درمان های ترکیبی از پرتودرمانی و یا هورمون درمانی انتخاب می شوند.

سلطانی تاکید کرد: به طور کلی نحوه درمان و پیگیری های بعد از عمل به جواب پاتولوژی بعد از جراحی بستگی دارد، ولی قالب کلی به این شکل است که باید بیماران در بازه زمانی پنج تا 10 ساله بعد از عمل تحت نظر باشند.

استاد دانشگاه با بیان این که 10 تا 15 مبتلایان به هپاتیت B ممکن است دچار عوارضی همچون سیروز کبدی، نارسایی کبد و سرطان کبد شوند ادامه داد: مصرف میوه ها و سبزیجات و محدود کردن مصرف قند و چربی مفید برای مبتلایان به این بیماری توصیه می شود.

وی با تاکید بر این که پیشگیری از این هپاتیت با استفاده از واکسن ها مقدور شده اضافه کرد: واکسن هپاتیت در سه مرحله تزریق می شود، این واکسن با نظر پزشک حتی در دوران بارداری و شیردهی نیز قابل استفاده است.

حاتمی گفت: واکسن های هپاتیت به مدت 15 سال بدون نیاز به آزمایش قادر به ایجاد ایمنی هستند… کبد؛ سومین سرطان کشنده در کشور

بهزاد حاتمی فوق تخصص گوارش و کبد بالغین با اشاره به اینکه از مهم ترین وظایف کبد به مواردی همچون دفع سموم، ساختن پروتیین های حیاتی، تنظیم مصرف قند خون، سوخت و ساز چربی ها و ساخت برخی هورمون های ضروری اشاره کرد، گفت: اختلال در عملکرد این عضو ممکن است در اثر عوامل مختلفی مثل ویروس ها، داروها، مصرف الکل، سموم و فعال شدن غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن ایجاد شود.

وی افزود: شایع ترین نوع اختلال در کبد توسط ویروس های هپاتیت نوع A، B، C و D ایجاد می شود، این بیماری از طریق تزریق مواد مخدر، انتقال خون، روابط جنسی پرخطر، مادر به فرزند و روش های درمانی ناامن منتقل می شود.

وی تاکید کرد: افرادی که همسر یا شریک جنسی آلوده دارند، مبتلایان به اعتیاد تزریقی، کسانی که رفتار جنسی پرخطر دارند، مبتلایان به بیماری های مزمن کبدی و کلیوی، مبتلایان به ایدز، بیماران مبتلا به اختلالات انعقاد خون مانند هموفیلی و کسانی که در زندان ها و مراکز نگهداری از افراد ناتوان و دارای معلولیت ذهنی کار می کنند، نسبت به سایر بزرگسالان بیشتر احتمال ابتلا به عفونت هپاتیت دارند.

 حاتمی به مهم ترین نشانه های ابتلا به هپاتیت حاد اشاره کرد و گفت: تغییر رنگ پوست و چشم ها به زردی، پر رنگی ادرار، بی رنگ شدن مدفوع، تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، خارش بدن، خستگی، بی حالی و کاهش توانایی در انجام فعالیت های روزانه از این نشانهاست.

وی با بیان این که 10 تا 15 مبتلایان به هپاتیت B ممکن است دچار عوارضی همچون سیروز کبدی، نارسایی کبد و سرطان کبد شوند ادامه داد: مصرف میوه ها و سبزیجات و محدود کردن مصرف قند و چربی مفید برای مبتلایان به این بیماری توصیه می شود.