کنترل «حلیت» اقلام سلامت محور در وزارت بهداشت/از کپسول های ژلاتینی تا دریچه قلبی و لوازم آرایشی

رییس مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو ضمن تشریح اقدامات این مرکز در بررسی حلیت کالاهای سلامت محور، از دارو و تجهیزات پزشکی گرفته تا حوزه آرایشی و بهداشتی، فرآورده های طبیعی و سنتی و همچنین حوزه غذا، گفت: کلیه کالاهایی که در داخل کشور مصرف می شوند حتما باید از جنبه حلیت در وزارت بهداشت مورد تایید قرار گیرند.

دکتر حسین رستگار در گفت وگو با پادینامگ با بیان این که کنترل و نظارت بر سلامت کالاهای سلامت محور از وظایف ذاتی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو است، گفت: در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، شاخص های مختلف سلامت محصولات و فرآورده های سلامت محور بررسی می شوند؛ به طوری که شاخص های کیفیت، تولید، آزمایشگاهی و ضوابط فنی و بهداشتی از جمله این شاخص هاست. یکی دیگر از شاخص های سلامتی که در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بررسی می شود، شاخص حلیت محصول است؛ به طوری که محصولی که تاییدیه حلیت نداشته باشد، قابلیت مصرف انسانی ندارد؛ بنابراین کلیه کالاهایی که در داخل کشور مصرف می شوند حتما باید از جنبه حلیت در وزارت بهداشت مورد تایید قرار گیرند.

دکتر حسین رستگار – رییس مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو

بررسی حلیت داروها و ملزومات پزشکی

از کپسول های ژلاتینی تا دریچه قلبی و نخ بخیه

رستگار با بیان اینکه در همین راستا وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو با ایجاد مرکز تخصصی ملی تحقیقات حلال جمهوری اسلامی ایران نسبت به بررسی و تایید شاخص بهداشتی حلیت محصولات سلامت محور اقدام می نماید، به پادینامگ افزود: طبق مصوبه هیات دولت، وزارت بهداشت موظف گردید نسبت به تجهیز این مرکز بصورت کامل و تخصصی برای بررسی حلیت کالاهای سلامت محور اقدام کند. نکته مهم آن است که «حلیت» در حوزه های مختلفی مطرح است؛ به عنوان مثال در حوزه «دارو» در بسیاری از فرآورده ها بحث حلیت مهم است؛ مانند کپسول های دارویی  ژلاتینی مورد استفاده در تولید داروها و یا  در بسیاری از فرآورده های دیگر که به عنوان پایدارکننده در دارو استفاده می شوند و یا در  فرآورده هایی که در مکمل ها استفاده می شوند و منشاء حیوانی یا دریایی دارند، همه باید کنترل شوند و به لحاظ حلیت مد نظر قرار گیرند.

وی در این باره ادامه داد: همچنین در برخی از فرآورده ها که جزو فرآورده اصلی دارویی بوده و منشاء دامی دارند، بحث حلیت مهم است. «حلیت» در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی و در مواردی نظیر دریچه های قلبی، نخ بخیه، برخی تجهیزات مورد استفاده در دیالیز که منشاء حیوانی داشته نیز مطرح است.

رستگار افزود: همچنین در بحث «پیوند بافت» و این که فرد مسلمان است یا غیرمسلمان  و سایر مسایل در حیطه حلیت باید بررسی شود. در مجموع مبحث حلیت در کالاهای سلامت محور بحث گسترده ای است که برای کشورهای مسلمان باید کاملا شفاف و روشن باشد.

بررسی  ژلاتین و  چربی های مورد استفاده در مواد آرایشی و بهداشتی

رییس مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو افزود: در حوزه آرایشی و بهداشتی نیز برخی از ترکیبات مورد استفاده، منشاء حیوانی دارند و بسیاری از این ها ممکن است از منشاء خوکی باشند؛ بنابراین کنترل این محصولات نیز از لحاظ «حلیت » مهم است. در مجموع بحث حلیت از دارو و تجهیزات پزشکی و حوزه آرایشی و بهداشتی و فراورده های طبیعی و سنتی گرفته تا اصلی ترین بحث که حوزه  غذاست را فرا می گیرد.

رستگار با بیان اینکه در بحث کنترل حلیت فرآورده ها و محصولات دو حوزه دخیل هستند، ادامه داد: یک حوزه مربوط به محصولات خام کشاورزی است و قبل از اینکه فرآورده ای وارد صنعت شود، حلیت آن مورد بررسی می گیرد که مسوولیت آن نیز با وزارت کشاورزی است. اما در داخل کارخانه ها از فرآوری تا بسته بندی و عرضه، ارایه مجوز با سازمان غذا و داروست. سازمان غذا و دارو موظف است جهت صدور مجوز، کلیه شاخص های بهداشتی را کنترل کند و در همین راستا نیز بحث «حلیت» به صورت اختصاصی در آزمایشگاه حلال سازمان انجام می شود.

تفاهم نامه با حوزه علمیه جهت استعلام حلیت فرآورده های سلامت محور

وی به پادینامگ افزود: در مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو، هم آزمایشگاه داریم و هم بخش فقهی و شرعی. در این زمینه تفاهم نامه ای با حوزه علمیه داریم و بسیاری از فرآورده ها را جهت استعلام حلیت به دفتر موضوع شناسی حوزه علمیه می فرستیم و بر اساس اعلام نظر آن دفتر و آزمایشات تخصصی، تاییدیه ها را صادر می کنیم.

رستگار با بیان اینکه فرآورده های بیولوژیک دارویی یکی از مهم ترین بخش های دارویی در بحث کنترل حلیت هستند، ادامه داد: امروزه استفاده از فرآورده های بیولوژیک دارویی (ترکیباتی که به نحوی با سلول، بافت یا ترکیبی از بدن موجودات زنده در ارتباط است) بسیار گسترده شده است. در همین راستا یکی از فرآورده هایی که اخیرا از دفتر موضوع شناسی حوزه علمیه، حلیت آن را استعلام کرده ایم که قابل استفاده است یا خیر، «اگزوزوم» (از ترشحات سلولی است که کاربردهای درمانی در موارد مختلف دارند) است و پاسخی که فعلا دریافت کردیم مبنی بر آن است که استفاده پوستی و جلدی آن بلامانع است و سایر موارد آن نیز در حال پیگیری است.

وی با بیان اینکه بحث «حلیت» در حوزه دارو بسیار گسترده است، افزود: حتی گاهی ملزوماتی  که در اتاق های عمل استفاده می شوند، شاید منشاء حیوانی داشته باشند و بنابراین در همه این ها موضوع کنترل «حلیت» اهمیت دارد.

رستگار در عین حال مجددا تاکید کرد: ما در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو فقط محصولات سلامت محور را بررسی می کنیم؛ یعنی آنهایی که در کارخانه ساخته می شوند و نه مواد خام و قبل از کارخانه. تاییدیه های حلیت این موارد با مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو است و در ادارات کل سازمان و معاونت های غذا و دارو دانشگاه های علوم پزشکی کشور نیز مجوز مربوطه برای عرضه و مصرف انسانی صادر می شود.

آزمایشگاه مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو

مولفه های اثرگذار در «حلیت» کالاهای سلامت محور

رییس مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو در ادامه درباره مولفه هایی که در «حلیت» فرآورده ها و محصولات سلامت محور مورد بررسی قرار می گیرند، به پادینامگ گفت: اینکه فرآورده منشاء خوکی نداشته باشد، از آبزیان حرام گوشت نباشد و ذبح شرعی داشته باشند، در بحث حلیت مطرح است و در مجموع هر چیزی که استفاده می شود برای بدن ضرر نداشته باشد. به عنوان مثال می توان به الکل اشاره کرد که حتی مقدار کم آن نیز برای بدن مضر و حرام است و به صورت معمول استفاده از آن در خوراکی ها و داروها را مجوز حلیت نمی دهیم. اما اگر این الکل مثلا در ضدعفونی کننده ها استفاده شود، چون مصرف آن جلدی است، مشکلی ندارد. اسلام بر هر چه تاکید کرده، به منظور ارتقای سلامت است.

وی افزود: در عین حال در برخی موارد دارویی مانند «الگزیر» دارو فقط در الکل حل می شود و در آنجا ناچار به استفاده از الکل هستیم؛ چراکه بحث جان و سلامت و ارتقای سلامت مردم در میان است و قاعدتا به چنین مواردی مجوز داده می شود. یا به عنوان مثال در ضدعفونی کننده ها یا فراورده های آرایشی و بهداشتی  که در تولید آنها الکل استفاده شده به علت این که غیر خوراکی بوده امکان کسب مجوز را دارند.

کنترل حلیت کالاهای سلامت محور؛ بحثی تخصصی و فوق تخصصی

رستگار گفت: مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو، مرکزی تخصصی و فوق تخصصی است که بحث حلیت کالاهای سلامت محور مصرفی مردم را به لحاظ علمی و آزمون های تخصصی و شرعی و فقهی مورد بررسی قرار می دهد و نتیجه را به اداره کل های زیر مجموعه سازمان و معاونت های غذا و دارو دانشگاه های علوم پزشکی  برای صدور مجوز اعلام می کند.

وی تاکید کرد: این جزو وظایف ذاتی وزارت بهداشت است که کالاهای حرام در سفره و درمان مردم وارد نشود و اگر هم موردی مانند الکل در ضدعفونی کننده یا کرم ها و برخی داروها و تجهیزات استفاده می شود میزان و شرایط آن از جنبه فقهی و جنبه تخصصی بررسی می شود. این موضوع کاملا در حیطه وزارت بهداشت است و ما این حوزه را پوشش می دهیم.

رستگار گفت: در مجموع کنترل حلیت کالاهای سلامت محور مصرفی مردم، بحثی تخصصی و فوق تخصصی است و کارهای اجرایی آن در این مرکز انجام می شود و این مرکز بازوی قوی حلیت و حرمت کالاهای سلامت محور برای سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت است.

کالایی که تاییدیه حلیت نگیرد، قابلیت مصرف انسانی ندارد

رییس مرکز تحقیقات حلال سازمان غذا و دارو در پایان صحبت هایش تاکید کرد: بنابراین یکی از شاخص های بهداشتی در محصولات سلامت محور، شاخص «حلیت» است و کالایی که حلیت آن تایید نشده باشد، مجوز نمی گیرد و قابلیت مصرف انسانی ندارد. در مجموع نمی توان کالایی که حلیت ندارد غیر از موارد استثنا و پذیرش دلایل فقهی، را در معرض مصرف  مردم قرار داد.

پایان خبر پادینامگ