خلاصه کتاب افسانه های این ور آب ( نویسنده محمدرضا شمس )

«افسانه های این ور آب» اثر محمدرضا شمس، نه تنها مجموعه ای از قصه های کهن ایرانی را گردآوری کرده، بلکه با بازآفرینی خلاقانه و نگاهی نو، جانی دوباره به این میراث فرهنگی بخشیده است. این کتاب تجربه ای متفاوت از شنیدن داستان های آشنا را رقم می زند و خواننده را به سفری جذاب در دنیای تخیل می برد. نویسنده با افزودن طنز و پیچش های غیرمنتظره، این روایت ها را برای نسل امروز دوست داشتنی تر کرده است.

افسانه ها و داستان های کهن، همواره ستون های اصلی فرهنگ و ادبیات هر سرزمینی بوده اند. این روایت ها، نه تنها صرفاً برای سرگرمی نسل های گذشته نقل می شدند، بلکه گنجینه ای ارزشمند از حکمت، تجربیات زندگی و پندهای اخلاقی را در خود جای داده اند. آن ها آیینه ای هستند که به کمکشان می توانیم نگاهی عمیق به گذشته داشته باشیم، با آداب و رسوم مردم آشنا شویم و ریشه های فرهنگی خود را بشناسیم. اما با گذر زمان و تغییر ذائقه های نسل های جدید، جذابیت این قصه ها برای کودکان و نوجوانان امروز ممکن است کمرنگ تر به نظر برسد. چگونه می توان این میراث گرانبها را به گونه ای معرفی کرد که همچنان قلب و ذهن مخاطبان جوان را تسخیر کند و آن ها را به دنیای پر رمز و راز افسانه ها بکشاند؟

در پاسخ به همین چالش، کتاب «افسانه های این ور آب» نوشته محمدرضا شمس پا به میدان گذاشته است. این اثر درخشان، رویکردی نوآورانه به بازنویسی قصه های فولکلوریک ایرانی ارائه می دهد. خواننده در این کتاب با همان داستان هایی روبه رو می شود که از مادربزرگ ها شنیده و در کتاب های قدیمی خوانده است، اما این بار با روایتی متفاوت، سرشار از طنز، غافلگیری و هوشمندی. این مقاله به ارائه خلاصه ای جامع و تحلیلی از این کتاب می پردازد تا به درک عمق بازنویسی ها، کمک به تصمیم گیری برای مطالعه کامل اثر و آشنایی با رویکرد منحصر به فرد نویسنده کمک کند. تلاشی است برای نشان دادن این نکته که چگونه می توان افسانه های دیروز را با رنگ و بوی امروز، زنده و پویا نگه داشت.

محمدرضا شمس: معمار نوین قصه های کهن

محمدرضا شمس، نامی آشنا و برجسته در ادبیات کودک و نوجوان ایران است. او نه تنها یک نویسنده، بلکه یک قصه باف زبردست است که سال ها از عمر خود را صرف خلق آثاری درخشان برای مخاطبان جوان کرده است. شمس، با قلم خود، درهای دنیایی از خیال و اندیشه را به روی کودکان و نوجوانان گشوده و آن ها را به سفرهای فراموش نشدنی در دل داستان ها برده است. رویکرد او به بازنویسی داستان های قدیمی، فراتر از بازگویی صرف است؛ او با نگاهی خلاقانه و امروزی، به سراغ قصه هایی می رود که شاید غبار زمان بر آن ها نشسته باشد و با دمیدن روحی تازه، آن ها را دوباره زنده می کند.

آنچه آثار شمس را متمایز می کند، توانایی او در حفظ جوهره اصلی داستان هاست، در عین حال که لایه های جدیدی از معنا و جذابیت را به آن ها می افزاید. او به خوبی می داند که برای جلب توجه نسل جدید که غرق در دنیای فناوری و سرگرمی های نوین هستند، صرفاً تکرار قصه های قدیمی کافی نیست. از این رو، با استفاده از طنز ظریف، پیچش های داستانی غیرمنتظره و نگاهی متفاوت به شخصیت ها، داستان ها را به گونه ای بازآفرینی می کند که نه تنها برای مخاطب امروز گیرا باشد، بلکه او را به فکر وادارد. هدف پنهان شمس در این بازنویسی ها، تنها سرگرم کردن نیست؛ او می خواهد با تزریق طنز و عمق بخشیدن به مفاهیم، ذهن خلاق مخاطب را پرورش دهد و آن ها را با ارزش های فرهنگی و اخلاقی در قالبی جذاب آشنا سازد.

محمدرضا شمس با این رویکرد، پلی بین گذشته و حال ایجاد کرده و نشان داده است که ادبیات فولکلوریک، با وجود ریشه های تاریخی خود، هرگز کهنه نمی شود و همواره می تواند منبع الهام و لذت برای نسل های مختلف باشد. او نه تنها قصه ها را روایت می کند، بلکه آن ها را دوباره می سازد و به تجربه ای نو و هیجان انگیز برای خوانندگان تبدیل می سازد.

قلب کتاب: ویژگی های منحصر به فرد «افسانه های این ور آب»

«افسانه های این ور آب» را می توان نقطه ی تلاقی سنت و نوآوری در ادبیات کودک و نوجوان ایران دانست. این کتاب مجموعه ای گران بها از افسانه های فولکلوریک و قدیمی ایرانی را در خود جای داده که هر کدام ریشه ای عمیق در فرهنگ و باورهای مردم این سرزمین دارند. اما آنچه این اثر را از سایر مجموعه های مشابه متمایز می کند، «نگاه نو» محمدرضا شمس به این روایت هاست. او صرفاً به بازگویی داستان ها اکتفا نکرده، بلکه با قلم سحار خود، آن ها را بازآفرینی کرده است.

یکی از بارزترین ویژگی های این بازنویسی ها، حفظ هسته اصلی داستان هاست. شالوده ی روایت ها، شخصیت های اصلی و پیام های اخلاقی کلیدی دست نخورده باقی می مانند، اما سیر وقایع و جزئیات با ظرافت و خلاقیت تغییر می کنند. این تغییرات شامل اضافه شدن پیچش های داستانی غیرمنتظره، ورود شخصیت های جدید، یا حتی نقش متفاوت و گاهاً هوشمندانه تر شخصیت های قدیمی است. شاید مهم ترین عنصر جذابیت این کتاب، پایان بندی های متفاوت و غافلگیرکننده باشد. خواننده ای که گمان می کند پایان داستان را از پیش می داند، ناگهان با پایانی روبرو می شود که نه تنها غیرمنتظره است، بلکه گاهی اوقات بسیار بامزه و آموزنده است. علاوه بر این، طنز و لحن شیرین در سراسر کتاب جاری است که خواندن آن را به تجربه ای دلنشین و سرگرم کننده تبدیل می کند. این شوخ طبعی، باعث می شود که حتی مسائل جدی تر نیز در قالبی سبک و قابل هضم ارائه شوند.

نمونه های تحلیلی از بازنویسی ها

برای درک بهتر رویکرد شمس، نگاهی دقیق تر به چند نمونه از داستان های بازنویسی شده در «افسانه های این ور آب» می اندازیم:

• بز زنگوله پا:

  در روایت سنتی، بز زنگوله پا نماد مادری ساده دل است که فریب گرگ را می خورد و گرگ بچه هایش را می دزدد. اما در بازنویسی محمدرضا شمس، بز زنگوله پا باهوش تر و زیرک تر از آن است که به راحتی در دام گرگ گرفتار شود. او نه تنها فریب نمی خورد، بلکه با کمک گرفتن از یک دلاک (آرایشگر)، شاخ های خود را تیز می کند تا به مصاف گرگ برود. گرگ نیز که قصد فریبکاری دارد، به همان دلاک مراجعه می کند تا دندان هایش را تیز کند. اما دلاک که از شیطنت های گرگ آگاه است، به جای تیز کردن دندان ها، آن ها را می کشد و به جایشان پنبه می گذارد. این تغییر هوشمندانه، نه تنها داستانی جذاب تر خلق می کند، بلکه مفهوم «نتیجه ی اعمال» را به شکلی شیرین و طنزآمیز به مخاطب منتقل می کند. خواننده درمی یابد که زیرکی و فریبکاری همواره به نتیجه نمی رسد و گاهی اوقات، عامل فریبکار خود به دام کارهای خویش می افتد.

• کدو قلقله زن:

  داستان پیرزن کدو قلقله زن نیز در «افسانه های این ور آب» دستخوش تغییرات جالبی شده است. در روایت اصلی، پیرزن برای فرار از دست حیوانات درنده ای که سر راهش قرار می گیرند، سوار کدوی قلقله زن می شود. در این نسخه، گرگ در لحظات پایانی متوجه فریب پیرزن می شود، اما پیرزن با زیرکی و از راهی غیرمنتظره، گرگ را در داخل کدو گرفتار می کند و خود موفق به فرار می شود. این تغییر، بر عنصر هوشمندی و توانایی پیرزن در مواجهه با خطرات تاکید می کند و نشان می دهد که حتی در مواجهه با موجودات قدرتمندتر نیز می توان با تکیه بر ذکاوت و تدبیر، پیروز شد. این بازنویسی، پیام قدرت ذهن و راه حل های خلاقانه را تقویت می کند.

• یک وجبی:

  داستان «یک وجبی» نیز یکی دیگر از نمونه های برجسته بازنویسی در این کتاب است. «یک وجبی» در این روایت، نه تنها با قد کوچک خود دست و پا چلفتی نیست، بلکه از هوش سرشاری برخوردار است که حتی دیوهای قدرتمند را نیز به زانو درمی آورد. در قسمتی از داستان که دیو، یک وجبی را در توبره خود می اندازد، یک وجبی با زیرکی سنگی را به جای خود در توبره می گذارد و فرار می کند. این ترفند، نه تنها حماقت دیو را به تصویر می کشد، بلکه بر توانایی یک وجبی در غلبه بر مشکلات با استفاده از هوش تاکید دارد. این بازنویسی، به کودکان می آموزد که قدرت واقعی در ابعاد فیزیکی نیست، بلکه در ذهن و توانایی های فکری نهفته است.

• خاله سوسکه:

  خاله سوسکه، شخصیتی دوست داشتنی از ادبیات فولکلور ایران، در این بازنویسی ها نیز با اتفاقات جدیدی روبرو می شود. جزئیات دقیق تغییرات این داستان در دسترس نیست، اما می توان حدس زد که محمدرضا شمس با حفظ لطافت و هوش این شخصیت، ماجراهای او را با چالش ها و راه حل های جدیدی همراه کرده تا برای مخاطب امروز نیز جذاب و آموزنده باشد. احتمالا روایت به گونه ای پیش می رود که خاله سوسکه با موقعیت های طنزآمیز یا موقعیت هایی که نیاز به خلاقیت دارد، روبه رو می شود و با هوشمندی از آن ها عبور می کند.

«افسانه های این ور آب» نشان می دهد که قصه های قدیمی هرگز نمی میرند، بلکه با نگاهی نو، می توانند هزاران بار دیگر متولد شوند و قلب های تازه ای را تسخیر کنند.

این بازنویسی ها، به طور کلی، نه تنها لذت خواندن داستان را افزایش می دهند، بلکه عمق بیشتری به مفاهیم ارائه شده می بخشند و به خواننده فرصت می دهند تا به شیوه ای فعال تر با محتوای داستان درگیر شود.

چرا مطالعه این کتاب برای نسل امروز ضروری است؟

در عصری که کودکان و نوجوانان از طریق رسانه های دیجیتال و سرگرمی های متنوع، با دنیایی از اطلاعات و داستان ها احاطه شده اند، شاید این سوال پیش بیاید که چرا باید به سراغ مطالعه ی «افسانه های این ور آب» رفت؟ پاسخ در چندین بعد اساسی نهفته است که این کتاب را به اثری ضروری و ارزشمند برای نسل امروز تبدیل می کند:

پل ارتباطی بین گذشته و حال

افسانه ها و قصه های کهن، ریشه های هویت فرهنگی ما هستند. «افسانه های این ور آب» با رویکردی جذاب، نسل جدید را با فرهنگ و ادبیات کهن ایران آشنا می کند. این کتاب، پلی محکم بین گذشته و حال می سازد و به آن ها امکان می دهد تا با میراث اجداد خود ارتباط برقرار کنند. این ارتباط، نه تنها حس تعلق به ریشه های فرهنگی را تقویت می کند، بلکه به آن ها کمک می کند تا درک عمیق تری از آداب، رسوم، باورها و ارزش هایی که نسل به نسل منتقل شده اند، پیدا کنند. داستان هایی که شاید در گذشته به صورت شفاهی از پدربزرگ ها و مادربزرگ ها شنیده می شد، حالا در قالبی مکتوب، با نگاهی نو، همچنان می توانند تازگی و جذابیت خود را حفظ کنند.

تقویت خلاقیت و تفکر انتقادی

یکی از مهم ترین دستاوردهای بازنویسی های محمدرضا شمس، به چالش کشیدن ذهن مخاطب است. وقتی خواننده با نسخه ای متفاوت از یک داستان آشنا روبه رو می شود، ناخودآگاه شروع به مقایسه و تحلیل می کند. این مقایسه، به تقویت مهارت های تفکر انتقادی کمک می کند؛ مخاطب یاد می گیرد که چگونه روایت های مختلف را بسنجد، تفاوت ها را شناسایی کند و دلایل پشت تغییرات را درک کند. این فرایند، خلاقیت را نیز در او پرورش می دهد؛ زیرا ذهن او با الگوهای جدید داستانی آشنا می شود و ظرفیت های جدیدی برای خلق روایت های متفاوت در او بیدار می گردد. کودکان و نوجوانان می آموزند که یک داستان، می تواند ابعاد مختلفی داشته باشد و همیشه می توان به آن از زوایای گوناگون نگاه کرد.

درونمایه های اخلاقی و اجتماعی نوین

با وجود حفظ هسته اصلی اخلاقی داستان های کهن، بازنویسی های شمس اغلب درس های جدیدی نیز به مخاطب ارائه می دهند یا بر مفاهیم خاصی تاکید بیشتری می کنند. برای مثال، در داستان بز زنگوله پا، تاکید بر هوش و ذکاوت بزغاله، فراتر از صرفاً قربانی بودن، پیامی قدرتمند درباره اهمیت هوش و تدبیر در مواجهه با مشکلات را منتقل می کند. این بازنویسی ها می توانند مفاهیمی مانند اهمیت همکاری، مسئولیت پذیری فردی، عواقب فریبکاری یا پاداش صداقت را در قالبی جذاب تر و ملموس تر برای کودکان و نوجوانان تبیین کنند. پیام های اخلاقی به صورت پنهان و در لایه های داستانی، بدون پند و اندرز مستقیم، به خواننده ارائه می شوند و تاثیرگذاری بیشتری دارند.

لذت سرگرمی محض

فارغ از ابعاد آموزشی و فرهنگی، «افسانه های این ور آب» یک منبع عالی برای سرگرمی محض است. تجربه متفاوت خواندن داستان هایی که گمان می کردند کاملاً آن ها را می شناسند، برای کودکان و نوجوانان بسیار هیجان انگیز است. طنز دلنشین و لحن شیرین نویسنده، خواندن این کتاب را به یک تفریح واقعی تبدیل می کند. آن ها با شور و شوق صفحات را ورق می زنند تا ببینند این بار چه اتفاق غافلگیرکننده ای در انتظارشان است. این لذت سرگرمی، خود عاملی قوی برای علاقه مند کردن کودکان به کتاب و مطالعه است، که پایه ای برای رشد فکری و شناختی آن ها در آینده خواهد بود. این کتاب می تواند اوقات فراغت آن ها را به بهترین شکل پر کرده و لحظات شیرینی را برایشان به ارمغان آورد.

مقایسه و تفاوت با «افسانه های آن ور آب»: دو روی یک سکه

محمدرضا شمس، در کنار «افسانه های این ور آب»، کتاب دیگری نیز با عنوان «افسانه های آن ور آب» منتشر کرده است. این دو کتاب، با وجود تفاوت های محتوایی، مکمل یکدیگر هستند و خواندن هر دو، دید جامعی از رویکرد خلاقانه این نویسنده به بازنویسی افسانه ها ارائه می دهد.

«افسانه های آن ور آب» همانطور که از نامش پیداست، تمرکز خود را بر افسانه های جهانی گذاشته است. در این کتاب، شمس نه تنها به بازنویسی افسانه های ملل دیگر می پردازد، بلکه گاهی اوقات با مهارت بی نظیر خود، شخصیت ها یا عناصر داستانی از افسانه های مختلف (ایرانی و خارجی) را با یکدیگر تلفیق می کند و روایت های کاملاً جدیدی خلق می کند. این رویکرد، به خواننده امکان می دهد تا با تنوع فرهنگی و داستانی جهان آشنا شود و ارتباطات پنهان بین قصه های فرهنگ های مختلف را کشف کند. برای مثال، سیندرلا ممکن است با ماه پیشانی و بلور خانم، خواهر شود و رنج های مشترکی را تجربه کنند، که نشان دهنده فراگیر بودن تم های انسانی در داستان های مختلف است.

وجه تمایز اصلی بین این دو کتاب در مبدأ افسانه هاست: «این ور آب» به طور خاص به افسانه های ایرانی می پردازد و آن ها را با نگاهی نو بازنویسی می کند، در حالی که «آن ور آب» دایره ی گسترده تری داشته و به افسانه های جهانی و ترکیب آن ها می پردازد. این تفاوت در حوزه تمرکز، دو جنبه مختلف از هنر بازنویسی شمس را به نمایش می گذارد. «افسانه های این ور آب» به تقویت هویت ملی و آشنایی با گنجینه فرهنگی ایران کمک می کند، در حالی که «افسانه های آن ور آب» دریچه ای به سوی فرهنگ ها و داستان های بین المللی می گشاید.

این دو کتاب، در حقیقت، دو روی یک سکه هستند و به خوبی هم افزایی می کنند. خواندن «افسانه های این ور آب» به خواننده امکان می دهد تا عمق و غنای فرهنگ شفاهی ایران را در قالبی تازه تجربه کند و سپس، با مطالعه «افسانه های آن ور آب»، می تواند همان رویکرد نوآورانه را در مواجهه با داستان های جهانی مشاهده کند. این ترکیب، تجربه ای غنی و کامل از قدرت قصه گویی و بازآفرینی در دنیای ادبیات کودک و نوجوان را به ارمغان می آورد و مخاطب را با گستره ی تخیل و تخصص محمدرضا شمس در این حوزه آشنا می سازد.

فهرست کامل داستان ها: سفری به دنیای روایت های بازآفرینی شده

کتاب «افسانه های این ور آب» شامل گنجینه ای ارزشمند از داستان های کهن ایرانی است که هر یک با نگاهی نو و متفاوت بازنویسی شده اند. در ادامه، فهرستی از تمامی داستان های موجود در این اثر ارائه می شود تا خواننده با تنوع و گستردگی محتوای آن آشنا شود. این داستان ها، هر کدام تجربه ای منحصر به فرد از آشنایی دوباره با شخصیت ها و ماجراهای فراموش نشدنی را ارائه می دهند:

• بز زنگوله پا
• کدو قلقله زن
• خاله سوسکه
• مهمان های ناخوانده
• سنگ و گردو
• کَک به تنور
• لباس گنجشک
• موش شکمو
• ملی
• آواز بلبل
• خروس گردوخور
• یک بز و نیم بز
• بلبل و نی
• پریچهر و کوتوله ها
• کچل تنوری
• آغالتو
• روباه و خرچنگ و لاک پشت
• گوردله خانم
• روباه کلاه به سر
• گرگ گرسنه
• شغال و طاووس
• خرشیر
• سه دروغ
• یک وجبی
• بز ریش سفید
• داشت و نداشت
• سلیم جواهرفروش
• خیر و شر
• عقاب و موش و آهو
• آدی و بودی
• خروس و پادشاه
• کاکا توره
• کورها
• درویش
• ببر جوان و هیزم شکن پیر
• حکیم دوغی
• شکارچی جوان
• سیمرغ
• بی بی لی جان
• نی سخنگو
• مار و مارگیر
• تنبل و گوساله
• بزی
• انارخاتون
• تاجر و خارکن
• پسر و غول بیابان
• پرنده ی آبی
• زن پینه دوز
• گربه و سگ و مار
• فداکار
• محمد گل بادام
• یک بار جستی ملخک
• ننه جان حیدرقلی
• پسر بازرگان
• داد و بیداد
• نجار و مار
• دار مکافات
• زخم زبان
• آقا گردو
• عاقل و کم عقل
• نمکی
• مرغ چهل طوطی
• انار و ماهی
• بزرگ ترین آرزو
• ساربان
• درویش و اژدهای هفت سر
• گنج
• خانه ی گِل و خانه ی دِ ل
• پیرمرد و عزرائیل
• آرزو
• تاریخ جهان
• درخت اشرفی
• هفت دختران
• آهوی لنگ
• دبه ی کره
• کریم پادشاه
• گل قهقهه
• آلتین توپ
• سبزگیسو
• وصیت پادشاه
• شغال خرسوار
• ایلزاد
• شتر و شتربان
• نی قلیان
• چهل دیو
• صورت ماهی
• ابراهیم
• عقاب جادو
• دست قرمزی
• ملک محمد
• مروارید خوشه، دُر دوگوشه
• تقدیرنویس
• دُهل زن
• وِرد
• تمری
• گل و گلزار
• دوبیتی گوی خارکن
• خارکن عاشق
• سه عاشق
• طوطی
• نانِ جو
• بی بی غرغرو
• شاهزاده و مار
• دروغ مصلحت آمیز
• دختر قاضی
• احمد ترسو
• مرغ توفان
• اوستا نتربوق
• شاعر و شتر
• نیم دوست
• غول چاه
• روباه و کلاغ
• گیس طلا
• گرگ چلاقه
• خارکن و سه گردو
• نارنج و ترنج
• سنگ صبور
• دو خواهر
• قرقره، دوک و سوزن
• سه حرف
• مرغ تخم طلا
• شاه و باغبان
• پسر باهوش
• علی پیسو
• ماهی
• چهل صندوق
• درویش و دهقان
• روباه و لک لک
• پیرزن و بازرگان
• دژهوش ربا
• نود و نه سکه ی طلا
• فاطمه ی نُه من ریس
• زن تاجر
• مار ترسو
• درمنه
• حاجی خسیس
• نمدمال
• کچل زرنگ
• شاه پرندگان
• پهلوان اکبر
• روباه در چاه
• لحاف دوز
• لقمان
• پسر کفش دوز
• شریک بد
• رمضان
• همنام
• وزیر و اقبال او
• پندفروش
• دزد و پادشاه
• روباه قالی باف
• کاشیر محمد
• چهل گیس
• حلال و حرام
• چنین نبود
• نجما و دختر پادشاه
• گل و صنوبر
• اسب پری
• اوستا ابراهیم
• چهار تا زن دماغ بریده
• طوطی و بازرگان
• دختر حاجی صیاد
• کیسه ی گندم
• دختر خیاط و شاهزاده
• تلی هزار
• مطیع و مطاع
• قیزلر خان
• مروارید گران بها
• شاهزاده ابراهیم و فتنه ی خون ریز
• دختر خیاط و پسر پادشاه
• کوزه ی خیاط
• خروس سوار
• چرا ماهی خندید
• دوای چشم
• اسب جادو
• حاتم طایی
• نقاب دار
• پیرزن و خروس
• حاجی عباس
• برادر تبر
• نمایه ی الفبایی افسانه ها
• نام راویان

مشخصات فنی کتاب: اطلاعات ضروری برای خوانندگان

برای علاقه مندان به ادبیات کودک و نوجوان و همچنین والدینی که به دنبال محتوای مناسب برای فرزندان خود هستند، دانستن مشخصات فنی یک کتاب اهمیت زیادی دارد. «افسانه های این ور آب» نیز دارای ویژگی های ساختاری و فنی است که در این بخش به صورت یک جدول، اطلاعات دقیق و کاربردی آن ارائه می شود:

مشخصه	توضیحات
نام کتاب	افسانه های این ور آب
نویسنده	محمدرضا شمس
ناشر	نشر افق
سال انتشار	۱۳۹۴
فرمت کتاب	EPUB (نسخه الکترونیک)، چاپی
تعداد صفحات	۴۵۶ صفحه
زبان	فارسی
شابک (ISBN)	۹۷۸-۹۶۴-۳۶۹-۹۷۱-۰
گروه سنی مناسب	کودکان ۶ تا ۸ سال، نوجوانان ۹ تا ۱۲ سال و بالاتر

نظرات و بازخوردها: انعکاس موفقیت

«افسانه های این ور آب» با رویکرد نوآورانه و منحصر به فرد خود در بازنویسی قصه های کهن ایرانی، توانسته است تحسین گسترده ای را در میان والدین، مربیان، منتقدان ادبی و خود کودکان و نوجوانان برانگیزد. این کتاب نه تنها به دلیل جذابیت های داستانی، بلکه به خاطر ارزش های آموزشی و فرهنگی اش مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از مهم ترین نقاط قوت این کتاب از دیدگاه خوانندگان، جذابیت بی نظیر آن برای کودکان است. والدین بارها گزارش داده اند که فرزندانشان با شور و اشتیاق فراوان به مطالعه این کتاب می پردازند و حتی پس از پایان هر داستان، از آن ها می خواهند که دوباره آن را بخوانند یا بخش هایی از آن را تکرار کنند. این سطح از درگیری، نشان دهنده موفقیت نویسنده در ایجاد ارتباطی عمیق با مخاطبان جوان است.

همچنین، ایجاد علاقه به مطالعه در میان کودکانی که شاید پیش از این کمتر به سراغ کتاب می رفتند، از دیگر بازخوردهای مثبت این اثر است. لحن طنزآمیز و شیرین محمدرضا شمس، همراه با پیچش های داستانی غیرمنتظره، خواندن را به یک فعالیت لذت بخش تبدیل می کند، نه یک تکلیف. این تجربه مثبت، می تواند سنگ بنای یک عادت مادام العمر به مطالعه در وجود آن ها باشد. مربیان و کتابداران نیز بر این نکته تاکید دارند که «افسانه های این ور آب» ابزاری عالی برای آشنایی دانش آموزان با ادبیات فولکلوریک و پرورش خلاقیت و تفکر انتقادی آن هاست. داستان های بازنویسی شده، به کودکان فرصت می دهند تا به شیوه ای جدید به قصه های آشنا نگاه کنند و پرسش هایی درباره آن ها در ذهنشان شکل گیرد.

منتقدان ادبی نیز به نوبه خود، از هنر محمدرضا شمس در بازآفرینی این قصه ها تمجید کرده اند. آن ها توانایی نویسنده را در حفظ اصالت داستان های کهن در کنار افزودن عناصر مدرن و طنزآمیز، ستوده اند. این کتاب نه تنها یک اثر ادبی سرگرم کننده است، بلکه به عنوان یک پژوهش هنرمندانه در زمینه ادبیات فولکلور نیز می تواند مورد بررسی قرار گیرد. در مجموع، «افسانه های این ور آب» با استقبال گسترده ای روبرو شده و به عنوان یک اثر ماندگار در ادبیات کودک و نوجوان ایران، جایگاه خود را تثبیت کرده است. این کتاب اثباتی است بر این که داستان های کهن، با رویکردی صحیح، هرگز جذابیت خود را از دست نمی دهند.

«افسانه های این ور آب» نه تنها داستانی می گوید، بلکه به خواننده می آموزد چگونه به داستان ها از زاویه ای نو بنگرد و لذت کشف دوباره را تجربه کند.

نتیجه گیری: دریچه ای تازه به دنیای افسون افسانه ها

«افسانه های این ور آب» اثری فراتر از یک مجموعه داستان ساده است؛ این کتاب یک تجربه فرهنگی و ادبی است که قدرت بی بدیل قصه گویی را در قالبی نو و تازه به نمایش می گذارد. محمدرضا شمس با قلم خود، به ما یادآوری می کند که افسانه های کهن، صرفاً روایت هایی از گذشته نیستند؛ آن ها موجوداتی زنده و پویا هستند که قابلیت دگردیسی و تطابق با زمانه را دارند.

دستاورد اصلی محمدرضا شمس در این کتاب، توانایی خارق العاده او در زنده نگه داشتن گنجینه ای از روایت های شفاهی و فولکلوریک ایرانی است. او با حفظ جوهره اصلی این قصه ها، لایه هایی از طنز، غافلگیری و هوشمندی را به آن ها افزوده که باعث می شود مخاطب امروز، از کودک و نوجوان گرفته تا بزرگسال، با اشتیاق صفحات کتاب را ورق بزند و از هر داستان لذت ببرد. این بازآفرینی ها، نه تنها به سرگرمی خواننده کمک می کنند، بلکه ذهن او را برای تفکر انتقادی، مقایسه و درک عمیق تر مفاهیم اخلاقی و اجتماعی آماده می سازند.

«افسانه های این ور آب» دریچه ای است به دنیایی از افسون و تخیل که در آن، بز زنگوله پا باهوش تر می شود، کدو قلقله زن غافلگیرکننده تر می چرخد و یک وجبی با زیرکی اش دیوها را به زانو درمی آورد. این کتاب، اثباتی است بر این مدعا که ادبیات کهن، با اندکی خلاقیت و نگاهی نو، می تواند همواره تازگی و جذابیت خود را حفظ کند و نسل های مختلف را به سوی خود فرابخواند. خواندن این اثر، سفری لذت بخش به دل فرهنگ و ادبیات فارسی است که در هر گام، کشفی جدید در پی دارد.

بنابراین، اگر به دنبال کتابی هستید که فرزندانتان را با میراث فرهنگی ایران آشنا کند، خلاقیت آن ها را پرورش دهد و در عین حال لحظات شیرینی از سرگرمی را برایشان رقم بزند، مطالعه کامل «افسانه های این ور آب» اثر محمدرضا شمس قویاً توصیه می شود. خود را در برابر جادوی بازنویسی های او قرار دهید و از نو، قصه های آشنا را کشف کنید.