به نظر شما کدام سریال بهتر است؟

نشریه سینمایی «دنیای تصویر» سال‌هاست که مراسمی برای انتخاب بهترین‌های سینما و تلویزیون برگزار می‌کند که به «تندیس حافظ» مشهور است. امسال بیست و سومین دوره این مراسم در سوم آذرماه برگزار می‌شود. مرحوم علی معلم پایه‌گذار این مراسم بود و بعد از درگذشتش همسر و پسرش که مجله «دنیای تصویر» را منتشر می‌کنند، برگزارکننده این مراسم هستند. تندیس حافظ مراسمی شبیه گلدن گلوب است که می‌کوشد شبیه جوایز دولتی داخلی نباشد، اما در عمل ملاحظه‌کاری‌های خاص خودش را دارد.

روز گذشته، نامزد‌های بخش تلویزیون بیست و سومین رویداد سینمایی و تلویزیونی دنیای تصویر (تندیس حافظ) اعلام شد. نکته جالب درباره این نامزد‌ها این است که تلویزیون کمترین تعداد نامزد را در این بخش دارد و شبکه نمایش خانگی که در بخش تلویزیون جای می‌گیرد، در همه بخش‌ها گوی سبقت را از تلویزیون ربوده و کمتر برنامه گفت‌وگومحور یا سریالی از این رسانه توان رقابت با تولیدات شبکه نمایش خانگی را دارد.

۲ نامزدی سهم مجریان تلویزیون

از میان ۸ نامزد بخش «بهترین چهره و شوی تلویزیونی» فقط دو برنامه از تلویزیون نامزد شده‌اند. حامد آهنگی (شباهنگی)، علی ضیا (با ضیا)، ایرج طهماسب (مهمونی)، احسان علیخانی (جوکر ۲، طبقه بیست‌ویک)، عادل فردوسی‌پور (فوتبال ۳۶۰)، محسن کیایی (صداتو)، کامران نجف‌زاده (برمودا) و مهران مدیری (گل یا پوچ). دو نامزد تلویزیون کامران نجف‌زاده با «برمودا» و ایرج طهماسب با «مهمونی» هستند که فصل اول برنامه طهماسب هم در شبکه نمایش خانگی ساخته و پخش شد.

علی ضیا، عادل فردوسی‌پور و مهران مدیری طردشدگان تلویزیون هستند که حالا در شبکه نمایش خانگی مشغول به کارند. محسن کیایی بازیگر است. حامد آهنگی از ابتدا چهره‌ای تلویزیونی نبود و احسان علیخانی هم که با «جوکر» نامزد شده، از چهره‌های تلویزیونی است که هنوز معلوم نیست همکاری نکردنش با تلویزیون به خواست خودش است با به دلیل بی‌میلی تلویزیون.

نکته جالب دیگر درباره این نامزد‌ها این است که همگی‌شان به دلیل اجرا یا کیفیت برنامه‌شان با نقد‌هایی جدی مواجه بودند. مثلا فردوسی پور در «فوتبال ۳۶۰» به سلبریتی‌زدگی متهم شد و درباره ایرج طهماسب گفته شد که در غیاب کلاه قرمزی و پسرخاله برنامه‌اش جذابیت چندانی نداشت یا کامران نجف‌زاده با این نقد مواجه شد که با توجه به چارچوب‌های تلویزیون برخی سوالات اساسی را نمی‌تواند از مهمانانش بپرسد.

بیشترین نامزدی برای سریال نامحبوب مدیران

بیشترین نامزدی یک برنامه یا سریال تلویزیونی به سریال «سرزمین مادری» با ۸ نامزدی تعلق دارد. این سریال که سال‌ها در محاق توقیف بود و در زمان پخش هم با کیفیتی که مطلوب کارگردانش کمال تبریزی نبود به روی آنتن رفت، در بخش‌های بهترین طراحی چهره‌پردازی (مجید اسکندری)، بهترین بازیگر زن درام (هنگامه قاضیانی و گلچهره سجادیه)، بهترین بازیگر مرد درام (شهاب حسینی و علی شادمان)، بهترین فیلمنامه (علیرضا طالب‌زاده)، بهترین کارگردان (کمال تبریزی) و بهترین سریال تلویزیونی (محمد مسعود) نامزد شده است. تلویزیون سریال دیگری هم نداشت که از بابت نامزد نشدنشان در این مراسم غیردولتی ناراضی باشد. اغلب تولیدات تلویزیونی در یک سال گذشته در جذب مخاطب ناموفق بودند و تلویزیون با بحران مخاطب روبه‌روست. منظور از بحران مخاطب صرفا تعداد پایین تماشاگر این رسانه در قبال هزینه‌های بالای‌اش نیست؛ بلکه منظور ناتوانی در راضی کردن کسانی است که همچنان تلویزیون می‌بینند و تولیدات آن را مصرف می‌کنند.

نامزدی سریال‌های فراموش‌شدنی

سریال برای توده تولید می‌شود و معمولا تماشاگر فرهیخته ندارد. محصولی برای مصرف چندروزه است. عمرش به قدر همان روز‌های تبلیغ و هیاهویش است که چند نفر در فضای مجازی و محافل خانوادگی و دوستانه درباره‌اش حرف می‌زنند و بعد با آمدن سریالی جدید فراموش می‌شود. به فهرست سریال‌های نامزدشده شبکه نمایش خانگی در جشن تندیس حافظ که نگاه می‌کنید اسامی‌ای می‌بینید که حالا بعد از گذشت چند ماه از پخش‌شان که هیاهو‌ها و جنجال‌ها خوابیده بهتر می‌توان درباره‌شان قضاوت کرد. اغلب بی‌مایه، کشدار، بدون خط روایی هدایت‌شده، شخصیت‌های کارتونی و تهی، با طراحی صحنه و لباس اغراق‌آمیز، مبتلا به ایرادت متعدد دراماتیک و خلاصه ندیدنی و فراموش‌کردنی. کسی که سریال باکیفیت ایرانی (مثل «روزگار غریب»، «هزار چشم» و «دایی‌جان ناپلئون») یا خارجی («برکینگ بد»، «وایر/ شنود»، «پل»، «سوپرانوها»، «مدمن» و البته «توئین پیکز») دیده باشد، از دیدن این‌همه شلختگی و باری به هر جهت بودن این تولیدات داخلی متحیر می‌شود. با این حال داشته‌های شبکه نمایش خانگی همین‌ها بوده.

تعداد نامزدی سریال‌ها در جشن حافظ به این شرح است: «در انتهای شب» ۹ نامزدی، «شبکه مخفی زنان» ۸ نامزدی، «سرزمین مادری» ۸ نامزدی، «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» ۶ نامزدی، «افعی تهران» ۶ نامزدی، «جنگل آسفالت» ۶ نامزدی، «دفتریادداشت» ۴ نامزدی، «داریوش» ۴ نامزدی، «زخم کاری: انتقام» ۳ نامزدی، «حیثیت گمشده» ۲ نامزدی، «اکازیون» ۲ نامزدی، «آقای قاضی»، «نیسان آبی» و «گناه فرشته» یک نامزدی. همین حالا به یاد آوردن خط داستانی بعضی از این سریال‌ها خیلی سخت است، چند سال دیگر که جای خود دارد. خیلی معتقد بودند «در انتهای شب» سریالی متفاوت از اغلب سریال‌ها بود. «دفتریادداشت» که شکستی تمام عیار بود ۴ نامزدی دارد! «گناه فرشته» و «حیثیت گمشده» و «اکازیون» چه بودند؟ «افعی تهران» بیشتر با جنجال سیلی به معلم در خاطر مانده. «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» در ظاهر متفاوت، ولی عملا پوچ و میانمایه. خلاصه اگر این‌ها بهترین‌ها بودند، دیگر وای به حال بدها.