ایران قطب علم فارماکوژنتیک و پیشرو در علم ژنتیک در خاورمیانه

پدر علم ژنتیک ایران خبر داد؛

داریوش فرهود، پدر علم ژنتیک ایران با بیان این‌که ایران قطب علم فارماکوژنتیک و پیشرو در علم ژنتیک در خاورمیانه است، گفت: فارماکوژنتیک به‌مثابه آنتی‌بیوگرام ژنتیکی است تا داروی موثر برای ژن عامل سرطان به بیمار داده شود.

به گزارش خبرگزاری پادینامگ، نخستین کنگره بین‌المللی فارماکوژنتیک، پروفسور داریوش فرهود، در نشست خبری نخستین کنگره بین‌المللی فارماکوژنتیک، با بیان این‌که در گذشته این علم به‌صورت غیر سازماندهی شده و به‌‌صورت آزمون و خطا برای درمان بیماری‌ها انجام می‌شده است، در ادامه اظهار کرد: این‌که دارویی به بیماری سازگارتر است و یا یک بیمار با چندین تغییر دارویی به یک دارو پاسخ بهتری می‌دهد همگی نشانه‌هایی از تأثیر ژن در درمان بیماری است.

وی، در تشریح روند درمان بیماری به کمک علم فارماکوژنتیک گفت: در ایران درباره برخی سرطان‌ها ابتدا به کمک NGS ژن مسئول بیماری سرطان در فرد مورد نظر شناسایی می‌شود سپس داروی موثر بر آن ژن که هم‌اکنون اغلب وارداتی هستند به بیمار تجویز می‌شود اما در آینده نزدیک با همکاری شرکت‌های دارویی کشور داروهای موثر بر آن ژن در کشور تولید به بیمار داده می‌شود. ادامه روند درمان به شیوه گذشته به معنای اتلاف وقت، هزینه و درمان غیرموثر است

رئیس کنگره بین‌المللی فارماکوژنتیک، با بیان این‌که اگر درمان سرطان از ابتدا به کمک علم فارماکوژنتیک انجام نشود این امکان وجود دارد بیمار پس از چندین بار شیمی‌درمانی و شکست درمان در مراحل پیشرفته‌تر درمان موثر را دریافت کند، در ادامه خاطرنشان کرد: خوشبختانه شرکت‌های دارویی کشور گام‌های نخست را برای ساخت داروهای هدفمند برخی سرطان‌ها براساس ژنتیک بیماری برداشته‌اند.

فرهود، اظهار امیدواری کرد که با ادامه این روند در چند سال آینده شاهد پیشرفت چشمگیری برای درمان هدفمند سرطان‌ها بر پایه علم فارماکوژنتیک باشیم و در ادامه تصریح کرد: برای موفقیت در این پروسه درمانی با هزینه اندک، کیفیت بهتر و طول عمر بیشتر بیمار مشارکت همه شرکت‌های دارویی، تجهیزات پزشکی و حتی سازمان‌های بیمه‌گر ضروری است.

وی، با تأکید بر ضرورت وجود یک زنجیره مناسب میان همه عوامل موثر در درمان و دولت برای داشتن درمانی کم‌هزینه، با کیفیت، اثربخش و با طول عمر بیشتر بیمار بر پایه ژنتیک افراد گفت: هم‌اکنون ایران در منطقه به مرکزیت این علم شناخته شده است.

در ادامه نشست سیدجواد مولی، استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس و دبیر علمی کنگره کانسرژنومیکس توضیح داد: برای ابتلا افراد به انواع سرطان‌ها 20 هزار ژن وجود دارد که از این تعداد تنها 100 ژن اصلی براثر جهش ژنتیکی سرطان‌زا می‌شوند.

وی، ابتلاء افراد به سرطان را مستلزم وجود چند ژن جهش‌یافته دانست و خاطرنشان کرد: از این‌رو باید در ابتدای درمان سرطان‌ها بر پایه علم ژنتیک پروفایل ژنی آن‌ها به کمک تکنیک NGS یا تعیین توالی نسل بعدی مشخص شود تا همه ژن‌ها به‌طور کامل شناسایی و بررسی شوند.

دکتر مولی، نمونه‌برداری را نخستین قدم این پروسه درمانی(درمان بر پایه ژنتیک بیماری) برشمرد و افزود: سپس باید پروفایل ژنی بیماری مشخص شود و این‌که این ژن‌های جهش‌یافته و عامل بیماری‌زا به چه دارویی پاسخ می‌دهند؟ تا دارو به‌صورت هدفمند سلول سرطانی را مورد هدف قرار دهد. حرکت شرکت‌های دارویی کشور برای تولید داروهای هدفمند بر پایه ژنتیک دو سرطان ریه و پستان

وی، با ارائه مثالی توضیح داد: به‌عنوان مثال در سرطان ریه 11 ژن دچار جهش می‌شود و هر یک از این ژن‌ها به داروی خاص گران‌قیمتی برای درمان پاسخ می‌دهند از این‌رو ما در یک حرکت کوشیده‌ایم تا بین شرکت‌های دارویی فعال کشور تقسیم کاری در سطح ملی برای تولید دارو برای دو سرطان شایع پستان و ریه انجام دهیم تا با تولید داخل این داروها بتوانیم شرکت‌های بیمه‌گر را برای پوشش بیمه‌ای این درمان متقاعد کنیم.

مولی، با بیان این‌که از گذشته شناسایی ژن عامل سرطان در کشور انجام می‌شده است و در حال‌حاضر هم شرکت‌های دارویی فعال برای تولید داخل داروی موثر بر سرطان فعالیت خود را آغاز کرده‌اند، گفت: هم‌اکنون می‌توان گفت کار سیستماتیک دست‌کم برای درمان دو سرطان شایع ریه و پستان در کشور آغاز شده است.

علیرضا بیگلری، دبیر علمی نخستین کنگره بین‌المللی فارماکوژنتیک، هم با بیان این‌که در حیطه دارودرمانی 2 نکته حائز اهمیت است، افزود: نکته نخست اثربخشی و تأثیرگذاری دارو و دیگری عارضه و یا عوارض جانبی داروهاست امروزه مشخص شده است هر دو جنبه متأثر از زمینه ژنتیکی افراد است.

وی، در ادامه توضیح داد: براساس ژنتیک افراد است که یک دارو برای دو فرد با بیماری یکسان پاسخ متفاوتی خواهد داشت این موضوع برای عوارض جانبی داروها هم صادق است به